‘2023 was een overgangsjaar’
CFI: ‘Toch groeit de ict-sector harder dan veel andere sectoren’
2023 was een rustig jaar voor de ict-sector, bleek bij het samenstellen van de jaarlijkse CFI-top 100-lijst. Macro-economische factoren zoals inflatie en renteverhogingen, naast politieke onzekerheid, leidden tot minder bereidheid tot investeren en meer onzekerheid in de markt. De nummer één in de lijst blijft overigens onveranderd: Afas Software!
Tekst: MELS DEES Beeld: ENVATO en CFI
Volgens Randy de Visser, vice president bij Corporate Finance International (CFI), bleek het samenstellen van de top 100 over 2023 (zie voor de top tien onderaan) lastiger dan in voorgaande jaren. ‘Er was simpelweg minder informatie beschikbaar’, legt hij uit. De gemiddelde omzetgroei van deze bedrijven daalde naar 19 procent, een duidelijke afname ten opzichte van de 26 procent groei in 2022.
Ramon Schuitevoerder, partner bij CFI Nederland, benadrukt dat de ict-sector ondanks deze uitdagingen nog steeds harder groeit dan veel andere sectoren. ‘De Nederlandse economie als geheel is met slechts een paar procent gegroeid, maar ict blijft een van de snelst groeiende sectoren’, vertelt hij. Toch ziet hij ook dat de groei begint af te remmen. ‘De onzekerheid in de markt, bijvoorbeeld door geopolitieke spanningen en stijgende rentes, zorgt ervoor dat bedrijven investeringen uitstellen. Maar die investeringen komen uiteindelijk terug, alleen later.’
Overgangsjaar
Zowel in Europa als in de VS domineerde het debat over inflatie en de aanpak ervan door middel van renteverhogingen. In juli 2022 werd de rente voor het eerst verhoogd, en in september 2024 bereikte die 4,5 procent. Deze verhogingen hebben de inflatie enigszins getemperd, maar ze drukken ook het consumentenvertrouwen. Dit maakte van 2023 voor veel bedrijven een overgangsjaar.
Volgens Schuitevoerder waren de renteverhogingen onvermijdelijk. ‘Begin 2023 werd de rente opnieuw verhoogd om de inflatie te beteugelen. Als dat niet was gebeurd, was de groei nog lager geweest.’ Hij verwacht dat met een lagere rente de investeringsbereidheid in de toekomst zal toenemen. ‘Dat kan dan voor meer groei zorgen’, voegt hij toe.
De trend van ‘buy-and-build’ is de afgelopen jaren prominenter geworden. Veel bedrijven in de top 100 volgden een strategie van overnames om hun groei te versnellen. Deze trend zal voorlopig doorzetten, verwachten de twee analisten. Ondernemingen vergroten hun marktaandeel door strategische acquisities. Dat betekent echter niet dat bedrijven die autonoom groeien wegvielen uit de top tien van de lijst. Wel groeiden bedrijven met een actieve overnamestrategie over het algemeen sneller.
Trends in de Nederlandse ict-markt
De CFI-lijst laat interessante trends zien die de sector vormgeven. Schuitevoerder en De Visser zetten de belangrijkste ontwikkelingen op een rij. Een opvallende trend is natuurlijk de doorbraak van artificiële intelligentie (ai) en de modernisering van legacy-systemen. Schuitevoerder benadrukt: ‘Ai wordt steeds belangrijker. Succesvolle legacy-partijen voeren flinke upgrades door in hun systemen, waardoor ze efficiëntere platformen bieden. Dit zorgt voor een sterkere positie in de markt.’
Educatieve technologie
Ook in het onderwijs speelt deze ai-ontwikkeling een rol. Edtech-bedrijven zoals Heutink ICT zetten technologie in om de efficiëntie te verhogen. ‘De druk op de onderwijsmarkt neemt toe’, weet De Visser. ‘Bedrijven zoeken manieren om leermiddelen sneller en beter bij leerlingen te krijgen. Google Cloud Platform speelt daar bijvoorbeeld een grote rol in. Het is een van de grootste pijlers waar Google op mikt en heeft een flinke opmars gemaakt.’
De onderwijssector blijft daarmee een belangrijk thema. ‘Archipel Academy is hier sterk in’, zegt Schuitevoerder. ‘Het bedrijf richt zich op professionele educatie en helpt bedrijven om medewerkers bij zich te houden door carrièremogelijkheden te bieden.’
Toch ontbreekt een aantal prominente spelers in de lijst. ‘Studytube zou je ook verwachten’, voegt Schuitevoerder toe, ‘maar die heeft geen cijfers aangeleverd.’
De Visser noemt ook Squla, dat nu onder FutureWhiz valt na een overname door NPM Capital. ‘Dat is één van de labels binnen FutureWhiz; Squla heeft een sterke positie in de markt.’ Hij stelt dat meer edtech-bedrijven in de lijst hadden gestaan als er cijfers beschikbaar waren.
Duurzaamheid in opkomst
Een trend die zich nog moet manifesteren, maar veelbelovend is, is ESG (environmental, social and governance)-software. De Visser legt uit: ‘Het wordt steeds belangrijker om de ecologische voetafdruk van bedrijven inzichtelijk te maken. Software, die de CO2-uitstoot van woon-werkverkeer of de volledige productieketen kan meten, gaat een integraal onderdeel van administratiesystemen worden.’ Bedrijven zoals Afas, Visma en Unit4 zetten al stappen in deze richting. ‘De regelgeving is nog jong’, voegt hij toe, ‘maar ESG-partijen zullen op termijn waarschijnlijk worden overgenomen door grotere spelers.’
Conclusie
De Nederlandse softwaresector is in 2023 blijven groeien, ondanks allerlei uitdagingen. Bedrijven, die zich weten te onderscheiden door innovatie, strategische overnames en efficiëntie, blijven aan de top. De integratie van nieuwe technologieën zoals ai zal een grote invloed hebben op de groeiperspectieven van deze bedrijven. Terwijl sommige bedrijven zich positioneren voor een toekomstige overnamegolf, moeten andere blijven investeren in hun eigen organische groei om hun concurrentie voor te blijven.
De top 10 van het jaar 2023
1. Afas Software
De Top 2000 heeft zeven dagen nodig om tot de nummer één te komen, wij beginnen direct met de aanvoerder van de lijst. Maar net als bij NPO Radio 2 (Queen) verandert ook de hoogste notering van onze top100 niet. Afas Software blijft de lijst domineren als het nummer één bedrijf, een positie die in 2025 mogelijk onder druk komt te staan door de opkomst van nieuwe spelers. De Visser verklaart: ‘Afas heeft in de afgelopen jaren sterke groei doorgemaakt door een solide strategie en focus op de mkb-markt. Ze hebben het voordeel van een efficiënte bedrijfsvoering en een loyale klantenbasis.’
Het bedrijf heeft zich in de afgelopen jaren onderscheiden door zijn innovatieve softwareoplossingen voor human resource management, boekhouding en enterprise resource planning (erp)-softwaresystemen. ‘Ze kiezen nu zelfs voor een vierdaagse werkweek, wat hen zou kunnen helpen om efficiënter te werken’, zegt De Visser. Dit is een gedurfde stap in een tijd waarin het vinden van de juiste balans tussen werk en privéleven steeds belangrijker wordt.
‘Ze moeten het innovatieniveau vast zien te houden’, stelt De Visser. ‘De strijd met directe concurrenten als Visma, Exact en Unit4 is stevig.’ Afas heeft een strategie neergezet die werkt vanuit een standalone-propositie, stipt De Visser aan, dus zonder private equity. Het bedrijf realiseert een jaarlijkse groei van 15 procent.
Schuitevoerder knikt instemmend. ‘De nummer twee tot en met zes in de lijst groeien met ruim 50 procent, vooral door het doen van overnames. Afas kan een keer van de troon gestoten worden.’ De CFI-partner verwacht dat vooral Moving Intelligence nog grote sprongen in de ranking kan gaan maken in de nabije toekomst.
2. Ciphix
Ciphix, een specialist in robotic process automation (rpa), heeft zijn plaats in de top drie weten te behouden en stijgt zelfs een positie. Maar de groei is minder explosief dan verwacht. De Visser merkt op: ‘Ze hadden harder willen groeien, vooral gezien de potentie van rpa in de bedrijfswereld. Hun overname van Webflight en Bizzomate in 2024 kan echter bijdragen aan een stevige omzetgroei die we in de lijst van 2024 kunnen terugzien.’
Schuitevoerder voegt toe: ‘Ciphix heeft een solide ebitda-marge, maar de afhankelijkheid van private-equity-financiering betekent dat ze meer met schulden werken om groei te realiseren.’ Ciphix heeft private-equity-firma Mentha Capital als financiële investeerder.
3. Zig Websoftware
Zig Websoftware heeft een interessante dynamiek. Het bedrijf is een deelneming van private-equity-investeerder Main Capital Partners en heeft in 2023 de ‘real estate solutions’ van Cegeka overgenomen. ‘In 2024 zullen de cijfers van overnames, zoals die van Doozer en een Duitse onderneming, meetellen’, zegt De Visser.
De uitdaging voor Zig blijft dat het, ondanks de groei, niet dezelfde mate van organische groei realiseren als bijvoorbeeld Afas. ‘Het bedrijf kan deze hoogst genoteerde alleen echt bedreigen als het blijft investeren in overnames’, legt De Visser uit. Zonder verdere acquisities zal de groei moeilijker te realiseren zijn.
4. BCS
BCS, een bedrijf dat zich richt op human resources (hr)-software, heeft zich in 2024 sterk gepositioneerd door een reeks overnames, waaronder de hr- en payrollactiviteiten van Centric en de Belgische firma EpowerHR. ‘In 2023 zagen we een grote stijging van 9 naar 28,6 miljoen euro in omzet door deze strategische overnames’, analyseert De Visser.
Schuitevoerder merkt op: ‘BCS heeft zich sterk gepositioneerd in de hr-softwaremarkt, en door de overname van learning-management-software in 2024 kunnen ze hun producten verder uitbreiden. Dit geeft het bedrijf een solide basis voor groei.’ Ook BCS is een deelneming van Main Capital Partners.
5. Moving Intelligence
Moving Intelligence, een bedrijf dat zich richt op vloot- en voertuigbeheer, heeft zijn groeiprofiel in 2023 verder versterkt. Dat is terug te zien in de ranking: het bedrijf stijgt twee plaatsen. ‘Zijn afhankelijkheid van schuldfinanciering is echter een uitdaging’, waarschuwt De Visser. ‘Het bedrijf moet minder afhankelijk worden van schulden om door te groeien.’ Desondanks heeft het bedrijf een sterke ebitda-marge en er zit een internationale private-equity-partij achter: Volpi Capital uit het Verenigd Koninkrijk. ‘Moving Intelligence is de uitdager van Afas op basis van groeipercentage en winstgevendheid’, merkte De Visser al eerder op. Schuitevoerder haakt daarop in. ‘Afas heeft de hoogste omzet per medewerker, de ingevoerde vierdaagse werkweek kan daar invloed op gaan hebben.’
6. NetRom Software
NetRom Software heeft sinds februari 2023 een nieuwe buitenlandse investeerder: Invest Corp, die het bedrijf verder wil uitbreiden en de aandelen overnam van IceLake Capital, opererend in de Benelux. ‘NetRom groeit gestaag door organische groei, maar het is duidelijk dat de focus ligt op het uitbreiden naar nieuwe markten en regio’s’, stelt De Visser.
Met een focus op softwareontwikkeling en it-consultancy blijft NetRom een betrouwbare speler in de markt. ‘Het bedrijf werkt hard aan het uitbreiden van het platform en wil nieuwe industrieën bedienen’, voegt Schuitevoerder toe.
7. Adyen
Adyen, een van de grootste fintech-bedrijven van Nederland, betrad nieuwe markten, zoals India en Mexico, waar ze veel groeipotentieel zien’, geeft De Visser aan.
Schuitevoerder voegt toe: ‘Adyen moet nu werken aan het herstel van de groeisnelheid, en dat kan door kosten te snijden of hogere margeproducten aan te bieden. Het bedrijf heeft echter een solide financiële basis en blijft een belangrijke speler.’
8. Indicia
‘Soms vind je parels in de markt die nog onbekend zijn. Indicia is een relatief onbekende naam die zich snel in de top 10 heeft gepositioneerd door een reeks strategische overnames’, zegt de Visser. In 2024 heeft Indicia de nodige bedrijven overgenomen, wat hun groei heeft gestimuleerd. ‘Het is beslist een interessante speler om in de gaten te houden, vooral vanwege de solide groei en de impact van de overnames.’
9. KidsKonnect
KidsKonnect is een bedrijf dat software levert voor de kinderopvangsector. Het bedrijf heeft in 2023 drie belangrijke overnames gedaan. ‘Het is de grootste speler in Nederland op dit gebied en heeft zich gepositioneerd voor verdere expansie, met een overname in het VK en plannen om naar andere landen uit te breiden,’ weet De Visser.
Volgens Schuitevoerder is de overname van VerbeterMeter in 2024 een belangrijke stap. ‘Het bedrijf wil nu ook internationaal groeien en heeft met de overnames in Nederland en het Verenigd Koninkrijk een sterk fundament gelegd.’
10. Solera
Solera is een sterke speler op het gebied van datagedreven oplossingen voor de automotive- en verzekeringssector. Het bedrijf biedt innovatieve technologieën voor schadeafhandeling, voertuigbeheer en verzekeringsprocessen. In 2023 heeft Solera zijn positie verder versterkt door strategische partnerships en de introductie van nieuwe artificiële intelligence (ai)-gedreven tools. ‘Met deze ontwikkelingen blijft Solera de standaard zetten in de sector en is het klaar voor verdere groei,’ zegt De Visser.
Solera Nederland is onderdeel van Solera Holdings en heeft één van de grootste private-equity-investeerders, Vista Equity Partners, aan boord.
