Lifetime Achievement Award 2025
Chris Ouwinga: software-ondernemer pur sang
Chris Ouwinga, oprichter van softwarebedrijf Unit4 en ondernemer/investeerder, won dit jaar de Lifetime Achievement Award van Computable. De redactie reikt deze ereprijs uit aan iemand met een grote staat van dienst in de Nederlandse ict-markt.
Tekst: RIK SANDERS Beeld: MICHIEL TON / ENVATO
De zeventigjarige Chris Ouwinga zit al zo’n vijftig jaar in het ict-vak. Hij geldt als een toonbeeld van een Nederlandse software-ondernemer pur sang. In de jaren zeventig werkt hij bij MAI, een Amerikaans hardwarebedrijf dat geïntegreerde systemen levert aan het mkb in het minicomputertijdperk. MAI gaat ook softwareproducten ontwikkelen waarmee bedrijven hun administratie kunnen ondersteunen. Ouwinga, die na een elektrotechnische opleiding bij het bedrijf aan de hardwarekant is binnengekomen, vindt dat een interessante ontwikkeling en stapt over naar de Rotterdamse vestiging om te mee helpen aan het softwareproduct.
Alleen vergeet het Amerikaanse MAI dat men in Europa niet overal Engels spreekt en er ook lokale wetgeving bestaat. Die software wordt geen succes waarna de Nederlandse vestiging besluit om zelf een softwarepakket te bouwen. Sterker nog, door gebrek aan steun van het moederbedrijf besluit de software-afdeling voor zichzelf te beginnen. Op 1 april 1980 start Unit Four; de naam refereert niet alleen aan Basic/Four, het succesvolle hardwareproduct van MAI, maar ook aan de vier bedrijfsdisciplines: apparatuur, programmatuur, implementatiediensten en opleidingen. Omdat MAI bezwaar aantekent tegen ‘Four’ in de bedrijfsnaam, wordt al snel besloten de schrijfwijze te veranderen in ‘4’.
Ups en downs
Bijzonder is dat het bedrijf software als een standaard pakket aanbiedt. In een interview met Het Financieele Dagblad (FD) zegt Ouwinga daarover: ‘Dat was tamelijk revolutionair. Iedereen dacht dat het op maat gemaakt moest worden, maar dat vonden we onzin.’ In de eerste jaren richt Unit4 zich met zijn bedrijfssoftware-oplossingen vooral op het handelssegment en accountants. De beginjaren verlopen stormachtig met veel ups en downs en managementwisselingen. De eerste klant voor de software voor financiën, verkoop en salarisadministratie zat aan de overkant van de straat. ‘Een stel ondernemers die sympathie hadden voor onze inzet. Eerlijk gezegd was de software kwalitatief niet al te best, maar omdat we vlakbij zaten, konden we ze snel en goed ondersteunen. Pas na zo’n jaar lag er een echte leverbare versie’, zegt Ouwinga hierover in een profiel van het bedrijf in Computable.
‘Dan verzonnen we weer een reddingsactie, bijvoorbeeld een Bali-reis voor wederverkopers'
De financiering is meerdere malen een probleem. Het bedrijf heeft nog weinig vet op de botten, maar moet wel investeren in software-ontwikkeling. De lokale bankdirecteur dreigt een paar keer de stekker er uit te trekken. Ouwinga in datzelfde profiel in Computable: ‘Dan verzonnen we weer een reddingsactie, bijvoorbeeld een Bali-reis voor wederverkopers. Nam je vijf standaardpakketten of meer op voorraad, dan kreeg je korting en mocht je samen met je vrouw op reis naar Bali. Die kosten zaten natuurlijk in de prijs doorberekend; de fiscus deed toen nog niet zo moeilijk. Op die manier konden we een groot aantal pakketten verkopen en hadden we weer even geld. Alleen, we schoven het probleem wel voor ons uit, want de pakketten kwamen op voorraad bij de dealers te liggen en die bestelden daarna niets meer totdat hun spullen op waren.’
Groei, beursgang en investeerder
Unit4 houdt stand en levert bedrijfssoftware aan steeds meer segmenten, en naast het mkb ook aan kleine ondernemers. In de jaren negentig kiest het bedrijf vol voor de Microsoft-technologie en ontwikkelt het het pakket Multivers voor Windows. Het is een primeur in financiële bedrijfssoftwarepakketten voor de Benelux. In 1996 wordt het groothandelspakket Omnivers for Windows gelanceerd. Het legt het bedrijf geen windeieren.
‘Opzienbarend nieuws is er in 2014 wanneer Unit4 voor 1,2 miljard dollar wordt gekocht door de Amerikaanse investeerder Advent'
In 1998 gaat Unit4 naar de beurs en in 2000 volgt de overname van het Noorse Agresso. Het bedrijf groeit, met ook andere overnames, onder leiding van Ouwinga uit tot een internationaal opererende grote Nederlandse softwarespeler. Amerikaans avontuur is er ook wanneer Unit4 gaat samenwerken met Salesforce. Onder de naam FinancialForce.com wordt boekhoudsoftware als webdienst geleverd, een in die tijd innovatief product. Ouwinga vliegt geregeld naar de VS om de plannen en de voortgang te bespreken met onder andere Marc Benioff, de baas van Salesforce. Opzienbarend nieuws is er in 2014 wanneer Unit4 voor 1,2 miljard dollar wordt gekocht door de Amerikaanse investeerder Advent om wereldwijd verder te groeien. Ouwinga wordt voorzitter van de zogeheten ‘supervisory board’ en blijft als commissaris actief tot medio 2021.
Ervaringen delen
Ondertussen ontpopt Ouwinga zich ook tot succesvol investeerder, met name in softwarebedrijven. Dat software blijft lonken, lag wel voor de hand, zegt hij in het vraaggesprek met het FD. ‘Ik ben een techneut en ontwikkel zelf ook nog dingen, puur voor eigen gebruik. Zoals software om mijn platenverzameling te catalogiseren. Ook bouw ik nog weleens een pc.’ Zo bouwt hij achter de schermen mee aan weer een nieuw succesvol Nederlands softwarebedrijf: Blinqx. Daarbij speelt hij met verve de rol van leermeester en klankbord voor zijn jongere medeaandeelhouders. ‘Wij zijn eind-dertigers, hij is zeventig jaar. Maar van dat leeftijdsverschil merk je weinig. Chris heeft veel energie en is aimabel en bereikbaar’, vertelt Ruud van der Kruk, mede-aandeelhouder en algemeen directeur Blinqx. ‘Hij wil graag zijn ervaringen delen en heeft ook de gave om het vervolgens aan je uit te leggen op een manier dat je er echt wat mee kan zonder paternalistisch te worden. Het is een prettige manier van samenwerken en ondernemen. Niet: ‘je moet dit’, maar ‘samen doen, ruimte en vertrouwen bieden.” Want, zoals Ouwinga het zelf in het interview met het FD formuleerde: ‘Ondernemerschap brengt de wereld verder. Het is van belang ervoor te zorgen dat we de wereld kunnen verbeteren.’
'Fantastisch om dit te winnen'
Tijdens de uitreiking van de Computable Awards 2025 afgelopen 18 november reageert de gelauwerde it-ondernemer enthousiast op zijn gewonnen oeuvreprijs. ‘Prachtig. Fantastisch om dit te winnen. Ja, ondernemerschap brengt de wereld verder, dat denk ik echt. Maar dat geldt ook voor technologie. Als we kijken naar wat de mensheid in de afgelopen pakweg vijftigduizend jaar bereikt heeft, dan is dat vooral gekomen doordat we steeds betere hulpmiddelen konden vinden. Of dat nou een wiel was, vuur of artificial intelligence… het zijn dat soort zaken die ons allemaal verder brengen. Als je daaraan mag werken en als je mee mag helpen om die wereld op een goede manier te verbeteren, is dat fantastisch.’
Over de hobbels in zijn beginjaren als startende ondernemer wil Chris Ouwinga nog kwijt: ‘Kijk, elk startend bedrijf heeft eigenlijk dezelfde problemen: hoe bouw je je producten, hoe krijg je ze gefinancierd, hoe kom je aan die eerste klant? En als je dan eenmaal bezig bent: hoe houd je de continuïteit erin en hoe houd je je mensen gemotiveerd? Je ziet dan ook dat de oplossingen in de mensen zitten. Die moeten het met elkaar brengen. En als je een goede sfeer creëert en prettig met je collega’s omgaat, dan heb je al veel gewonnen.’
Zijn advies aan starters is dan ook: ‘Hou vol! Ik kan me nog herinneren dat ik, ik denk wel drie keer, de lokale bankdirecteur aan mijn bureau heb gehad die me met een grafgezicht kwam vertellen dat het krediet stopgezet zou worden. Dan wist ik hem toch altijd weer te laten geloven dat die ene grote deal zo goed als binnen was, waardoor de centen echt wel kwamen. Hou vol dus! Bovendien leer je in tegenslagen je collega’s kennen én jezelf.’
Op de vraag wat voor hem hoogtepunten in zijn carrière waren antwoordt Ouwinga: ‘Dat zijn er verschillende. Maar laat ik deze noemen: ik vond het een enorme uitdaging om Unit4 naar de beurs te brengen. Eigenlijk was het bedrijf te klein voor een beursgang, alleen ik wilde dat heel graag. Het was voor ons een mooie mogelijkheid om aan extra financiering te komen en zo verder te kunnen groeien. Ik had alleen geen chief financieel officer, dus ik heb zelf de prospectus geschreven… en dat was echt een fantastische klus. Eigenlijk vond ik op diezelfde manier het weer van de beurs halen ook een enorme uitdaging en ook erg leuk om te doen.’
